ESCHOOL

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі (Д.И. Менделеев кестесі) – элементтердің әртүрлі қасиеттерінің атом ядросы зарядына тәуелділігін белгілейтін химиялық элементтердің жіктелу реті.

ПЖ атақты орыс химигі Д.И. Менделеевтің 1869 жылы ашқан периодтық заңының графикалық түрде бейнеленуі болып табылады. Оның бастапқы нұсқасын Д.И. Менделеев 1869-1871 жылдары шығарған еді және бұл нұсқасында элементтердің қасиеттерінің олардың атомдық салмағына (қазіргіше атомдық массасына) тәуелділігін көрсеткен еді.

Периодтық жүйені суреттеудің (аналитикалық қисық сызықтар, кестелер, геометриялық фигуралар және т.с.с.) барлығы бірнеше жүздеген (кітабында 400 -ден астам деп айтылады) нұсқасы ұсынылған. Жүйенің қазіргі кездегі нұсқасында элементтерді екіөлшемді кестеге жинақтау қарастырылады. Мұндағы әрбір бағана (периодтық жүйенің тобы) негізгі физика-химиялық қасиеттерді анықтаса, қатарлар периодтық жүйенің периодын құрайды және белгілі мөлшерде бір-біріне ұқсас боп келеді.

1 H Сутегі (а.м. 1,00794)
2 He Гелий (а.м. 4,002602)
3 Li Литий (а.м. 6,9412)
4 Be Бериллий (а.м. 9,0122)
5 B Бор (а.м. 10,812)
6 C Көміртегі (а.м. 12,011)
7 N Азот (а.м. 14,0067)
8 O Оттегі (а.м. 15,9994)
9 F Фтор (а.м. 18,9984)
10 Ne Неон (а.м. 20,179)
11 Na Натрий (а.м. 22,98977)
12 Mg Магний (а.м. 24,305)
13 Al Алюминий (а.м. 26,98154)
14 Si Кремний (а.м. 28,086)
15 P Фосфор (а.м. 30,97376)
16 S Күкірт (а.м. 32,06)
17 Cl Хлор (а.м. 35,453)
18 Ar Аргон (а.м. 39,948)
19 K Калий (а.м. 39,0983)
20 Ca Кальций (а.м. 40,08)
21 Sc Скандий (а.м. 44,9559)
22 Ti Титан (а.м. 47,9)
23 V Ванадий (а.м. 50,9415)
24 Cr Хром (а.м. 51,996)
25 Mn Марганец (а.м. 54,938)
26 Fe Темір (а.м. 55,847)
27 Co Кобальт (а.м. 58,9332)
28 Ni Никель (а.м. 58,7)
29 Cu Мыс (а.м. 63,546)
30 Zn Мырыш (а.м. 65,38)
31 Ga Галлий (а.м. 69,72)
32 Ge Германий (а.м. 72,59)
33 As Мышьяк (а.м. 74,9216)
34 Se Селен (а.м. 78,96)
35 Br Бром (а.м. 79,904)
36 Kr Криптон (а.м. 83,8)
37 Rb Рубидий (а.м. 85,4678)
38 Sr Стронций (а.м. 87,62)
39 Y Иттрий (а.м. 88,9059)
40 Zr Цирконий (а.м. 91,20)
41 Nb Ниобий (а.м. 92,9064)
42 Mo Молибден (а.м. 95,94)
43 Tc Технеций (а.м. 98,9062)
44 Ru Рутений (а.м. 101,07)
45 Rh Родий (а.м. 102,9055)
46 Pd Палладий (а.м. 106,4)
47 Ag Күміс (а.м. 107,868)
48 Cd Кадмий (а.м. 112,41)
49 In Индий (а.м. 114,82)
50 Sn Қалайы (а.м. 118,69)
51 Sb Сурьма (а.м. 121,75)
52 Te Теллур (а.м. 127,6)
53 I Йод (а.м. 126,9045)
54 Xe Ксенон (а.м. 131,3)
55 Cs Цезий (а.м. 132,9054)
56 Ba Барий (а.м. 137,33)
57 La Лантан (а.м. 138,9)
58 Ce Церий (а.м. 140,12)
59 Pr Празеодим (а.м. 140,9)
60 Nd Неодим (а.м. 144,24)
61 Pm Прометий (а.м. 145)
62 Sm Самарий (а.м. 150,35)
63 Eu Еуропий (а.м. 151,96)
64 Gd Гадолиний (а.м. 157,25)
65 Tb Тербий (а.м. 158,92)
66 Dy Диспрозий (а.м. 162,5)
67 Ho Гольмий (а.м. 164,93)
68 Er Эрбий (а.м. 167,26)
69 Tm Тулий (а.м. 168,93)
70 Yb Иттербий (а.м. 173,04)
71 Lu Лютеций (а.м. 174,97)
72 Hf Гафний (а.м. 178,49)
73 Ta Тантал (а.м. 180,9479)
74 W Вольфрам (а.м. 183,85)
75 Re Рений (а.м. 186,207)
76 Os Осмий (а.м. 190,2)
77 Ir Иридий (а.м. 192,22)
78 Pt Платина (а.м. 195,09)
79 Au Алтын (а.м. 196,9665)
80 Hg Сынап (а.м. 200,59)
81 Tl Таллий (а.м. 204,37)
82 Pb Қорғасын (а.м. 207,2)
83 Bi Висмут (а.м. 208,9)
84 Po Полоний (а.м. 209)
85 At Астат (а.м. 210)
86 Rn Радон (а.м. 222)
87 Fr Франций (а.м. 223)
88 Ra Радий (а.м. 226)
89 Ac Актиний (а.м. 227)
90 Th Торий (а.м. 232,03)
91 Pa Протактиний (а.м. 231,03)
92 U Уран (а.м. 238,02)
93 Np Нептуний (а.м. 237,04)
94 Pu Плутоний (а.м. 244,06)
95 Am Америций (а.м. 243,06)
96 Cm Кюрий (а.м. 247,07)
97 Bk Берклий (а.м. 247,07)
98 Cf Калифорний (а.м. 251,07)
99 Es Эйнштейний (а.м. 252,08)
100 Fm Фермий (а.м. 257,08)
101 Md Менделевий (а.м. 258,09)
102 No Нобелий (а.м. 259,1)
103 Lr Лоуренсий (а.м. 260,1)
104 Rf Резерфордий (а.м. 261)
105 Db Дубний (а.м. 262)
106 Sg Сиборгий (а.м. 266)
107 Bh Борий (а.м. 267)
108 Hs Хассий (а.м. 269)
109 Mt Мейтнерий (а.м. 276)
110 Ds Дармштадтий (а.м. 227)
111 Rg Ренгений (а.м. 280)
112 Cn Коперниций (а.м. 285)
113 Uut Унунтрий (а.м. 284)
114 Uuq Унунквадий (а.м. 289)
115 Uup Унунпентий (а.м. 288)
116 Uuh Унунгексий (а.м. 293)
117 Uus Унунсептий (а.м. 294)
118 Uuo Унуноктий (а.м. 294)
119 Uue Унуненний (а.м. 316)
120 Ubn Унбинилий (а.м. 320)
121 Ubu Унбиуний (а.м. 320)
122 Ubb Унбибий
123 Ubt Унбитрий
124 Ubq Унбиквадий
125 Ubp Унбипентий (а.м. 332)
126 Ubn Унбигексий (а.м. 322)
127 Ubs Унбисептий